“Suyun bildiği” disiplinlerarası bir araştırma eseridir. Suyun kadın hafızasını izler. Eser, Mezopotamya yaratılış mitlerindeki tufan anlatılarından son asrın çeşitli dönemlerindeki tanıklıklara, tarih araştırmalarından ağıtlara, ninnilerden masallara Fırat ve Dicle’nin kaynaklandığı coğrafyanın kadın yaşanmışlıklarını suya danışır. Suyun akış yönünde bir asır önce ulus-devletlerin kurulması ile sınırları çizilmiş bu çoğrafyayı anlatırken soykırım ve katliamlarla dayatılmış kimliği karşısına alır. Bu şiddetin bugün ekolojik yıkım ve çarpık kentleşmeye dönüştüğü yerlerde su altında kalmış köylerden geçerken, baraj sularının sınırlarda kesilmesine ve savaş silahı olarak kullanılmasına dikkati çeker. Suyun akışı gibi bölgenin çeşitli kültürlerinden kadınların direniş öyküsü de durmaz, hafızanın aktarımıyla nesillerdir devam eder. Ermeni kadınların, Kürt kadınların, Ezidilerin, Alevilerin, Süryanilerin ve bölgenin diğer yerli kültürlerden birçok kadının özlemini duyduğu bu topraklar Jin jîyan azadî, Kadın-Yaşam-Özgürlük sözlerinin ilk kez söylendiği yerdir.

Çalışma Nilüfer Gros’nun Mardin şehri ve bölgesinde geçirdiği 2013-17 senelerinden beri ses, arşiv, akademik araştırmalar, mit ve masallarda topladığı kadın hafızasının yanında işbirliği yaptığı, konuştuğu bir çok kadının izleriyle oluşmuştur. Sanatçı bulduğu ipuçlarını bedensel hareketlere, sese, görsele ve metne dökerken tiyatronun oryantalist mirasının karşısında durmaya yeltenir. Tiyatro yaratı araştırması çerçevesinde kadın hafızası ve direnişinin temsiline dair Avrupa-merkezciliği sorgulayan yeni bir sahne dili önermeyi amaçlamaktadır.